دوره MBA که مخفف Master of Business Administration است یکی از فشرده ترین دوره های آکادمیک بوده و تصمیم گیری برای ورود به این دوره بسیار سخت است. هر ساله ۸۰۰ هزار دانشجو از سراسر دنیا برای تحصیل در این رشته اقدام می کنند. این رشته برای افرادی که تمایل کار کردن در حیطه کسب و کار (Business) را دارند، جذاب است.
همان طور که از نام این دوره مشخص است، این دوره یک دوره فوق لیسانس است و به دو صورت تمام وقت (full-time) و پاره وقت (part-time) برگزار می شود. دوره های تمام وقت اغلب یک یا دو سال زمان می برند و دوره های پاره وقت بیشتر از سه سال طول می کشند. این دوره به دو صورت دیگر نیز برگزار می شود که دوره های آنلاین MBA و دوره های مخصوص مدیران (Executive MBA) بوده و هر کدام حدود دو سال طول می کشند. سابقه کاری که برای ورود به هر یک از این دوره ها نیاز است متفاوت است.
این تصمیم که با توجه به اهداف شخصی و ویژگی های خود، کدامیک از دوره های MBA را برای ادامه تحصیل انتخاب کنید بسیار چالشی است. از طرف دیگر، دانشگاهی که برای ادامه تحصیل خود انتخاب می کنید می تواند بر شکل گیری شبکه کاری و تخصصی تان و آینده شغلی تان نیز تأثیر زیادی داشته باشد.
معمولا دوره های MBA توسط بیزنس اسکول های مختلف برگزار شده و پیش نیازهای مختلفی برای ورود به این دوره ها وجود دارد.
هدف دوره MBA
این دوره به منظور آموزش و آماده سازی افراد مختلف تدوین شده تا با دانش، توانایی تحلیل (Analytical ability) و دید مدیریتی خود در کنار مهارت های مورد نیاز برای رهبری (leadership) و رقابت بتوانند در فضای کاری امروزه که با ویژگی هایی مانند تنوع، تغییرات سریع تکنولوژیکی و رقابت شدید بین المللی شناخته می شود، موفق عمل کنند.
آیا دوره MBA برای شما مناسب است؟
قبل از ورود به این دوره، حتما به این سوال قبل از هر اقدام دیگری پاسخ دهید:
«آیا داشتن مدرک MBA مناسب من هست؟»
دوره های MBA بسیار فشرده، با استرس بالا و زمان گیر هستند. در خیلی از این دوره ها نیاز است که دانشجویان سابقه کاری مرتبط داشته باشند.
قبل از اقدام به ثبت نام، اهداف خود را مشخص کنید.
دوره های MBA دانشجویان را برای نقش های مختلف مدیریتی تقریبا در هر صنعتی آماده می کند ولی اگر دانشجویان پس از فارغ التحصیلی علاقه ای به این دست مشاغل مدیریتی نداشته باشند بهتر است که وارد این رشته نشوند. حجم کاری فارغ التحصیلان این رشته بالا است و اغلب بالغ بر هفته ای ۴۰ ساعت کار می کنند. شاید در ابتدای اشتغال، انتظار تعادل برقرار کردن میان کار و زندگی برای این دسته از فارغ التحصیلان چندان دست یافتنی نباشد.
«آیا شغل آینده ای که قصد دارید بعد از فارغ التحصیلی به آن اشتغال داشته باشید نیاز به مهارت هایی که در دوره MBA کسب می کنید و اعتبار آن دارد؟»
دوره های MBA اغلب استرس بالایی به دانشجو وارد می کنند
ماهیت این دوره ها استرس زا هستند، این دوره ها به نحوی تهیه شده اند تا دانشجویان را از محدوده امن خود خارج کنند. حجم کارها و پروژه های کلاسی برای هر درس در این دوره بسیار زیاد است. پروژه هایی مرتبط با مشکلات واقعی بیزنس ها به عنوان کار کلاسی تعریف شده، ددلاین های فشرده ای برای تحویل هر پروژه وجود دارد و اغلب پس از اتمام پروژه نیاز به ارائه گروهی نتیجه کار است. فشرده بودن این دوره و استرس بالای آن سبب شده است که اغلب افرادی بتوانند این دوره را به خوبی پشت سر بگذارند که انگیزه بالایی داشته، هدفمند بوده و وقت و انرژی کافی برای برآوردن نیازمندی های این دوره را در اختیار داشته باشند.
الویت بندی موارد مهم
قبل از صرف زمان و هزینه بسیار برای ورود به دوره فوق لیسانس MBA بررسی کنید که آیا واقعا نیازی به این مدرک دارید؟ انگیزه های مختلفی افراد را به ورود به این دوره مجاب می کند که از میان آن ها می توان به افزایش درآمد، اعتبار، کسب مهارت های جدید و آماده کردن خود برای آینده اشاره کرد. سعی کنید با افرادی که قبلا این رشته را به صورت آکادمیک خوانده اند صحبت کنید تا متوجه شوید که چه الویت های مختلفی می تواند اهداف تحصیلی شما را تحت شعاع قرار دهد.
چه میزان تجربه کاری مرتبط دارید
بسیاری از دوره های MBA به فارغ التحصیلان لیسانس، امکان ورود به این دوره را بدون داشتن حداقل ۲ سال سابقه کاری مرتبط نمی دهند. این دوره به میزان زیادی تعاملی و مشارکتی است و اغلب دانشجویان نیاز دارند تا تجربه کاری مرتبط خود را در بحث های داخل کلاس و کارهای گروهی و پروژه ای که به آن ها محول می شود وارد کنند.
با چه هدفی افراد وارد این دوره می شوید
اغلب فارغ التحصیلان این دوره برای مدیریت شرکت های بزرگ و چند ملیتی آماده شده ولی تعدادی از آن ها نیز مسیر کارآفرینی را دنبال می کنند.
معیارهای انتخاب دوره MBA
تصمیم گیری برای ادامه تحصیل در این رشته بسیار سخت است. خیلی مهم است که برای ادامه تحصیل کدام بیزنس اسکول را انتخاب کنید و چه گرایشی را انتخاب کنید. شاید پاسخ به این سوال ها آینده شغلی شما را تغییر دهد. موارد زیر را قبل از انتخاب دانشگاه مورد نظر برای گذراندن این دوره به خوبی بررسی کنید:
اعتبارسنجی دوره MBA
بیزنس اسکول یا دانشگاهی که برای گذراندن این دوره انتخاب می کنید باید به میزان کافی معتبر و قابل اعتماد بود و مدرک معتبری ارائه کند. این موسسات آموزشی باید استانداردهایی که توسط وزارت آموزش عالی تدوین شده اند را رعایت کنند. اساتید دوره MBA اغلب، فوق لیسانس یا دکترای این رشته یا زیرشاخه های مرتبط با مدیریت هستند. برخلاف برخی موسسات آموزشی یا دوره های آزاد دانشگاه های معتبر که افرادی را به عنوان استاد این دوره معرفی می کنند که فاقد حتی لیسانس هستند. اگر چه ثبت نام در این دوره های آزاد، چندان پیشنهاد نمی شود ولی اگر قصد ثبت نام در این دوره ها را دارید، حتما اسامی اساتید دوره را در لینکدین بررسی کنید و از داشتن مدرک معتبر و مرتبط و سابقه کاری مرتبط آن ها اطمینان حاصل کنید. هیچ وقت فریب نام دوره های آزادی که توسط افرادسودجو و با حمایت دانشگاه های برتر ایران مانند تهران و … می شوند را نخورده و حتما این بررسی را انجام دهید.
در اکثر کشورهای دنیا، نهادهای نظارتی بر مدرسین دوره های آموزشی به خصوص در این مقطع نظارت می کنند و صلاحیت آن ها را بررسی می کنند که متاسفانه در ایران چندان این مسئله جدی گرفته نمی شود.
ثبت نام
معمولا ثبت نام برای دوره های MBA در بیزنس اسکول های سراسر دنیا بسیار رقابتی است. درصد نرخ پذیرش در این بیزنس اسکول ها بسیار متفاوت بوده و در حالی که در دانشگاه هایی مانند استنفورد و هاروارد این نرخ پذیرش حدود ۱۰٪ است، در دانشگاه های دیگر تا حدود ۳۵–۵۰ درصد می تواند باشد.
دانشگاه های مختلف برای پذیرش به مدارک مختلفی احتیاج دارند، مدرک زبان آیلتس آکادمیک یا تافل و نتیجه آزمون GMAT تقریبا در اکثر موارد برای ورود به این دوره ضروری است زیرا در اکثر کشورهای جهان این دوره به زبان انگلیسی تدریس می شود و داشتن سطح بالایی در این زبان برای فهم مطالب بسیار ضروری است. از طرف دیگر امتحان GMAT و در بعضی از بیزنس اسکول ها که نتایج GRE را نیز قبول می کنند، مهارت های متقاضی شرکت در دوره MBA را در حل مسئله (Problem Solving), استدلال منطقی (Critical reasoning)، درک مطلب انگلیسی و تا حدود آمار و ریاضیات مورد سنجش قرار می دهند. این مهارت ها در تحلیل قضیه های تشریحی (case study) که در واقع مسائل واقعی دنیای بیزنس هستند و ارائه راه حل های مناسب برای آن ها ضروری است. شرط معدل دوره لیسانس، تجربه کاری مرتبط، توصیه نامه (Recommendation Letter) و انگیزه نامه (Motivation Letter) از دیگر نیازمندی های ورود به این رشته هستند.
برنامه درسی دوره MBA
در دوره های مختلف MBA، دانشجو باید بین ۵۵ تا ۶۵ واحد (credits) را بگذراند و تقریبا یک سوم این زمان برای گذراندن واحدهای عمومی مدیریتی ضروری است. این واحدهای عمومی تقریبا در تمامی بیزنس اسکول ها مشابه بوده و شامل کلاس های آمار مدیریتی، مدیریت مالی، حسابداری، تحلیل های کسب و کار (Business Analytics)، مدیریت عملیات و اقتصاد هستند.
بعد از سپری کردن این کلاس ها، دانشجو می تواند گرایشی را برای ادامه تحصیل به صورت متمرکزتر و تخصصی انتخاب کند. این گرایش ها شامل: مدیریت مالی، اقتصاد، کارآفرینی، منابع انسانی، مدیریت اطلاعات، مارکتینگ، املاک، استراتژی، مدیریت زنجیره تأمین، ورزش، مدیریت هتلداری، مدیریت گردشگری و … هستند.
مجله اکونومیست، هر سال ۱۰۰ دوره برتر MBA را بر اساس معیارهایی که برای دانشجویان دارای اهمیت هستند، از قبیل امکانات دانشگاه، تجربه دانشگاه، امکان یافتن شغل و بازگشت سرمایه معرفی می کند، پیشنهاد می شود قبل از انتخاب مسیر تحصیلی و ورود به این دوره این لیست را بررسی کنید.
آیا شما تجربه ادامه تحصیل در این رشته را داشته اید؟ این ادامه تحصیل چه تأثیری در زندگی شغلی شما داشته است؟
Leave a Reply